Arap Yarımadası'nın doğusunda Basra Körfezine uzanan küçük bir ülke olan Katar, kuzeybatısında Bahreyn, batı ve güneyde Suudi Arabistan doğusunda ise BAE bulunan ancak ve tek sınır komşusu Suudi Arabistan olan diğer tarafları Basra Körfezi ile çevrili bir yarimadadir. Ulke Katar Devleti olarak aniliyor. Devletin basindaki kisiye ise Seyh deniliyor.Tek sehri ayni zamanda baskenti olan Doha.
Ulkeyi tanitan MARHABA adinda bir kitap var. Insan okudukca imreniyor. Ulke hakkinda hersey yazili. Bu kitaba gore yüzölçümü: 11.521 km2 (Türkiye'nin yaklaşık 70'de 1'i),ulke o kadar kucuk ki boyuna 160, enine ise 80 km, kiyi seridi toplam 563 km. Iklimi col, bitki ortusu col.Resmi Dili: Arapça Para Birimi: Katar Riyali. Su siralar 1TL=2.51 QR. Nufusun 1.7 milyon civari oldugu belirtilmekte. Ulkede yabancilar cogunlukta. Bunlar dunyanin hemen hemen her ulkesinden degisik statude calismaya gelen expatlar. Calismaya gelen expatlarin cogunlulugunu hizmet isleri icin Hindistan ve Pakistandan gelen erkek isciler olusturmasi nedeni ile de ulkenin sadece %29’u kadinlardan olusmakta oldugu belirtilmis. Ulkeyi 19.yy.’in ortalarindan beri Thani ailesi babadan ogula yontemi ile yonetiyor. Basbakan bile ayni aileden ve seyh kendi seciyor. Demokrasiye gecis calismalari cercevesinde 1999’da ilk defa kadinlarinda secen ve secilen olarak katildigi 29 uyenin secilecegi belediye meclis secimi yapilmis. Secimler %96.6 oraninda katilim olmus. Ama kadin secilmis mi belirtilmiyor.
Aslinda tarihi milattan once 10.000 lere kadar giden bir ulkeden soz ediyoruz. Ancak gelisimi petrolun bulunmasi ve islenmeye basladigi yillardan sonra baslamis. Son 10 yildir da ivme kazanmis.1995 yilinda su anki Seyh iktidari ele aldigi gun olan 18 aralik tarihi 2007 yilindan beri Katar Ulusal gunu olarak kabul edilmektedir. Bugunku seyh Emir Hamad bin Khalifa Al Thani 1995 yilinda babasini kansiz bir sekilde devirerek iktadara geliyor. Bu tarihten itibaren ulkede disa acilma, modernlesme sureci basliyor. Zaten 2022 FIFA Dunya Kupasina evsahipligi icin yarisa girmesi ve bu alanda ciddi sekilde calisarak ipi goguslemesi de ayni amacla yapilmis calismalarin sonucunda gerceklesmistir.
Ulkede modernlesme ve disa acilma kapsaminda egitim ve spor oncelikli ele alinan konular. Ulkede egitim ve spordan soz edilince Seyhin 2. esi Sheikha Mozah Bint Nasser Al-Missnedin katki ve etkilerinden soz etmeden gecilemez.Kendisi 18 yasinda Katar Universitesi Sosyoloji bolumu ogrencisi iken emir ile evleniyor. Her ne kadar kendisine bakildiginda inanilmasi imkansiz gibi gorulse de 1959 yili dogumlu ve 2’si kiz, 7 cocuk annesi. Zarif goruntusunun yanisira karizmasi ilk goruste fark edilebiliyor.Bu karizmasi ve aldigi egitim ile birlikte Arap ulkelerindeki Monarsi yonetimlerinde gorulmemis bir sekilde yonetimde etkin ve cagdas bir profile sahip. Egitimin basinda ve cagdas egitim modellerine gecilmeye baslanmasinda topluma onculuk eden yol gosteren bir sembol. Ancak hala devlet okullarinda kizlar ve erkek ogrenciler ayri egitim almaktalar. Verilen bu egitimde yonetim ve ogretmenlerden baslayarak en alt seviyede calisana kadar cinsiyet ayrimi son konusu. Okullar ana sinifindan Universiteye kadar ucretsiz.Qatar Universitesi 1972 yilinda kurulmus. Ayrica ulkede ana sinifindan baslayarak Universitelere kadar dunyanin degisik ulkelerinin okullari, universiteleri yer almakta. Spor alaninda da 2006 yilinda yapilan Asya Olimpiyatlarina ev sahipligi yapmasi bir donum noktasi olmus. Acilan son derece modern spor tesisleri araciligi ile halk sporla bulusturmak icin calismalar baslanmis. Bu kapsamda halkin cogunlugunda gorulen obezite ile cocuklardan baslayarak savas baslatilmis.
Ulke’de seriat kurallari halkin sosyal yasaminda tam anlami ile etkili. Bu baglamda kadinlar seriat kurallarina gore giyiniyorlar. Ancak Seyhin esi giyim, kusam ve etkinligi ile ulkenin oldukca otesinde bir profil cizmekte oldugu gorulmekte. Buna ragmen, 2022 FIFA Dunya Kupasinin hangi ulkede yapilacaginin aciklanacagi torende Seyh ve ailesinin davranislari incelendiginde gercek anlamda Katar’in sosyolojik durumunu en iyi aciklayan manzaranin sergilendigini belirtmek gerek. Izleyenler bilir ama bilmeyenler icin anlatalim. Torende Seyh ogullari ile birlikte , bugune degin benim en azindan ilk kez gordugum, takim elbise giymis halde ; seyha ise modern ama uzun etegi ve hafif turbani ile maile televizyon ekranlarindan bile belli olan heyecanli bir bekleyis icinde salonda oturmaktaydilar. FIFA Baskani Joseph S. Blatter’nin elindeki zarfi acip icersinden QATAR yazisi cikarmasi ile bir anda aile hep birlikte buyuk bir heyecanla ayaga kalkti. Yanyana oturan Seyh ve Seyha oncelikle ayakta birbirlerine yuzlerindeki gurur ve mutluluk ifadeleri ile uzun uzun baktilar. Ayakta ellerini cilginca cirpip birbirlerine gurur ve mutlulukla uzun uzun bakarken, biz izleyiciler evet simdi birbirlerine sarilarak bu ozel anin mutlulugunu paylasacaklar diye beklerken , maalesef tam Katar gercegi ortaya cikti ve Seyh karisinin koltugunu atlayarak gidip ogullarina sarildi. Ve seyha yapayalniz ayakta kaldi. Hatta ogullarina bile sarilamadi. Iste sosyolojik anlamda Katar su anda bu ikilemi yasayan bir ulke. Ama en azindan yonunu cagdasliga dogru yoneltmis bir ulke.
Katariler icin belirli giyim kurallari varken, expatlara marjinal olmadikca karisilmiyor. Zaman zaman hatta cok uc ornekler bile ara sira gorulebiliyor.
Ulkede bulunan yabancilara tanitim amaciyla devlet tarafindan hazirlanan MARHABA kitabinda yine kulturleri ile ilgili uyarici nitelikte su bilgileri veriyorlar.
- Her ne olursa olsun bir Katarliya selam vermeden soze baslamayin. (Merhaba, gunaydin gibi)
- Insanlara degisik kiyafetleri nedeni ile dikkatlice bakmayin.
- Kadinlarin ellerini sikmak icin uzattiginizda karsilik almiyorsaniz bu size yapilmis bir saygisizlik olmayip bu kulturun ozelliginden kaynaklanmaktadir.
- Arap kadinlarina information olarak tanimlanmis yol, adres vs.sormayin.
- Izinsiz fotograf cekmeyin.
- Muslumanlar ile yemek yerken sol elinizi kullanmayin. Inanca gore sol el kisisel hijyen(!!!) icindir.
- Toplu yerlerde bagirip cagirarak konusmayiniz. Esinize fazla yakin olmayin gibi…
- Icki icmeyin ozellikle de araba kullanmayin.
- Bir Katar’li ile otururken ayaklarinizi uzatarak veya sirtinizi donerek oturmayin.
Gibi devam ediyor. Bana oldukca enteresan geldi.Bir de yapin dedikleri var.En basinda da bol su icin diye yaziyor.40o C sicaklikta min. 2lt olarak tanimlanmis. Idrarinizi rengini kontrol ediniz. Koyu sari olmamasina dikkat ediniz. Koyu sari idrar dehidrasyon anlamina gelmektedir diye yaziyor.
Ulke bir yarimada hatta nerede ise ada olacak denli karaya az bagli bir yarim ada olmasina karsin deniz kulturu yok. Ornegin Araplar pek balik tuketmiyorlar. Bunun devami olarak da denize girmiyorlar. Dolayisi ile sahillerde hemen hic tesis yok. Denizkenarlari gunubirlik kullanan expatlar ile dolu. Baliklar sanirim sicak deniz baligi olduklari icin alistigimiz damak tadindan oldukca uzak ve yavan. Ancak marketlerde balik reyonlari oldukca zengin ve isler durumda. Bu reyonlari en onemli musterileri ise ulkedeki uzak dogulu expatlar oluyor.
Sehir icerisinde her modelde tekneler ile denize acilmak mumkun.Ozellikle de Dowl denen nostaljik tekneler yabancilar icin en revacta olanlari. Bu tekneler yarim saatten baslayarak istediginiz sure kiralanabiliyor. Revacta olani iklim nedeni ile mehtapta gezmek. Ayrica balik avlama icin de tutulmasi oldukca siklikla tercih edilmekte.
Ulke turizm alaninda da gelisme cabasi icinde oldugu rahatlikla gorulmekte. Ornek aldigi Dubai gibi ancak daha istikrarli buyume hamlesi icerisinde. Bu kapsamda kiyi seridinde PEARL (Inci) adi verilen cok hos, son derece modern bir bolge yapmislar. Pearl buranin en prestijli bolgesi. Dubai’deki Palmiye adasina benzetilmeye calisilmis. Soyle bir genel bilgi vereyim deniz doldurularak yaratilmis Limanda ultra lux apartmanlar bunlarla uyumlu magazalar, kafelerden olusuyor. Yani tekneni evin onune baglama imkani sunuluyor . Bu arada sehir hayatinin tum nimetlerinden faydalanarak tabiki. Dunyanin en lux markalari giyim, otomotiv, puroya kadar burda. Evler sadece yuksek katlilardan olusmakta. Halen insaatlar devam ediyor zamanla villa tipi de olabilir. Ama cati dublex katlarinin manzarasi cok hos olsa gerek.
Katar genel olarak kulturunden vazgecmeden modernlesmeye calisan bir ulke. Kulturleri ile gercekten gurur duyorlar.Tarihlerini ve kulturlerini her firsatta gosterme cabasi icersindeler. Ulkelerinin adini duyurmak icin para harcamaktan kesinlikle cekinmiyorlar. Bu kapsamda restore edilen Souq Vakif (Vakif Pazari) onemli bir cazibe merkezi ve sehrin meydani ozelliginde bir nokta olmus. Aslinda Carsi Doha’nin en eski pazari. Onceki yillarda bedevilerin haftasonu alisverisi yapmasi icin kurulmus. Bedeviler bu pazarda basta et, sut ve yun olmak uzere urettikleri urunleri satarak ticaret yapiyorlarmis. Gunumuzde de ise ayni ticaret merkezi olma ozelligini devam ettirmekle birlikte turistik ozelligi giderek daha fazla onem kazanmakta oldugu belirtilmekte. Bu nedenle carsinin geleneksel yapisini bozmadan restorasyonun yanisira genisletme calismalari ciddiyetle yapiliyor.Ve bu konuda oldukca basarililar. Oyleki carsiya girdiginiz anda havanin nemi ve sicagina karismis nargile ve dogunun yogun baharat, parfum kokulari icerisine cekiveriyor sizi. Binalar ve kokular, saticilara bakip birden kendinizi 100-200 yil oncesine gitmiscesine farkli bir atmosferde buluveriyorsunuz. Carsiya giriste bulunan FANAR (fener) camiinin isiklandirmasi ortami daha da buyuleyici kiliyor.Katar 2022 FIFA evsahipligini kazanmasinin ardindan yapilan kutlamalar bu bolgede oldu ve tum dunyaya bu bolgeyi gostermek istediler.
Bu yil Katar bircok kulturel ve sanatsal etkinlige ev sahipligi yapti. Ekim ayindan beri olanlari sayacak olursak
26-30 Ekim 201 Doha Tribeca Film Festivali
28-30 Ekim 2010 Doha Bayanlar Tenis Turnuvasi
24 Kasim – 04 Aralik Qatar 21. Kitap Festivali
29/11/2010 Barcelona – Real Madrid maci
Ocak 2011 de Doha Dunya Erkekler Tenis Turnuvasi
Bu etkinliklerin disinda yurt disinda futbolun onemli sporcu ve spor adamlari ulkeye davet edildi ve ulke tanitildi. Tum Billboardlarda 2022 FIFA dunya kupasina ev sahipligi yapmak istiyoruz diyerek halkla birlikte tek nefes olarak hazirlanildi. Dunya kupasina ev sahipligi yarisinda futbolun besigi Ingiltere ile yarisildi. Diger adaylar Avustralya , Amerika, Guney Kore, Japonya gibi sporda dunya devi ulkelerdi. Ilk kez bir ortadogu ulkesine bu gorev verilmesi ve gectigimiz yillarda yildizi iyice parlayan ancak ekonomik kriz neticesinde su anda bu evsahipligini yapamayacak durumda olan Dubai degilde Katar’a verilmesi oldukca onemli.Burada cok onemli iki noktaya dikkatinizi cekmek isterim. 2022 Dunya kupasi yaz aylarinda gerceklesecek. Hava kosullarinin 50-550C olacagi dusunulurse Katar’in bu oldukca zor isi yapabilirligi ve gucunu gostermesinin ne denli onemi bir iddia oldugu tartisilmaz. Kapali, iklimlendirilmis stadyumlardan bahsediyoruz. Katar “ekonomik gucum var bunu yapabilirim ve dunyanin her neresinden gelirse gelsin sundugum ortamlarla misafirlerimize ve sporcularimiza bunu hissettirmem’’in sozunu vermis durumda. Ayrica bu soz sadece stadlari ve spor alanlarini kapsamiyor, hali hazirda son derece kisitli olan otel, resorant gibi gelenlerin konaklamasi icin gerekli alt yapi metro, havaalalani dahil sozu verilmis anlamindadir. Aslinda yepyeni bir sehir, ulke yapilacagi anlamini tasiyor.
Tum bunlar para ile yapilacaktir kimsenin hic kuskusu olmasin Katar sahip oldugu dogal gaz ve petrol rezervlerinin verdigi ekonomik gucle bunu rahatlikla yapabilir. Ama benim de cok merak ettigim bir konu var onu nasil cozecekler bilemiyorum. ICKI. Ulkede icki icilmesi yasak.Ev, otel gibi bazi kapali yerlerde sinirli olarak izin veriliyor ancak muslumanlara icki satisi yasak. Ozel izinler ile musluman olmayanlarin disindakilere maaslariyla orantili ve basta belli bir oldukca yuklu bir harc yatirilarak icki satisi yapilabiliyor. Kisaca icki oldukca zora kosulmus durumda. Hal boyle iken futbolun maclarinin vazgecilmezi ickiye ve de ozellikle de biraya nasil bir cozum bulunacagi simdiden herkesin merak konusu olmus durumda.
Katar modernlesmeye yolunda ilerlerken ilerde dunyanin sayili turizm merkezlerinden biri olmayi hedeflemis durumda. Simdiden herkesin 10 yil sonra yaratilan bu suni cenneti gelip gormeyi planlamasi, hayal dunyalarina yepyeni pencereler acacagina inaniyorum.
No comments:
Post a Comment